Türkiye’de İş Kazaları: Yüzde 90’ı Tedbirlerin Göz Ardı Edilmesinden Kaynaklanıyor
Ülkemizde her yıl on milyarlarca dolarlık ekonomik kayba yol açan iş kazaları, ne yazık ki hala ciddi bir halk sağlığı ve ekonomi sorunu olmaya devam ediyor. Trafik kazalarının ardından en çok can ve mal kaybına neden olan bu kazaların temelinde yatan en büyük neden ise, alınan tedbirlerin gereksiz görülmesi.
Aydın merkezli Polat OSGB’nin Sorumlu Müdürü ve İş Güvenliği Uzmanı Emin Tükel, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki farkındalığın artırılması gerektiğini vurguladı. Tükel, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun hayata geçirilmesinin üzerinden yaklaşık 13 yıl geçtiğini hatırlatarak, bu süreçte konunun bir maliyet kalemi değil, kritik bir yatırım olduğunun anlaşıldığını belirtti. 2025 itibarıyla tehlike sınıfı ayrımı gözetmeksizin tüm iş yerlerini kapsayan bu kanuna uyumun hayati önem taşıdığını söyledi.
İş Kazalarının Ekonomik ve Sosyal Maliyeti
Emin Tükel, Türkiye’nin iş kazaları ve meslek hastalıkları konusundaki istatistiklerinin Avrupa’da endişe verici bir seviyede olduğuna dikkat çekti. Ülke ekonomisine yıllık maliyetinin 10 milyar doları aştığı tahmin edilen bu kazaların, aslında alınacak önleyici tedbirlerle önemli ölçüde azaltılabileceğini ifade etti. Tükel’e göre, mevcut kazaların neden olduğu toplam maliyetin sadece yüzde 25’i kadar bir harcama ile hem can kayıpları ve acılar önlenebilir hem de ülke ekonomisine 7.5 milyar dolarlık bir katkı sağlanabilir.
Farkındalık Eksikliği ve Basit Önlemlerin Önemi
İş güvenliği uzmanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan birinin, işverenlerdeki farkındalık eksikliği olduğunu dile getiren Tükel, İSG hizmetlerinin bir maliyet unsuru olarak görülmesinin büyük bir hata olduğunu vurguladı. Oysa alınmayan her önlemin, ileride çok daha büyük ve telafisi mümkün olmayan maliyetlere yol açtığını belirtti. Tükel, pek çok ağır yaralanma ve ölümle sonuçlanan iş kazalarının, aslında basit ve kolayca alınabilecek önlemlerle engellenebileceğinin altını çizdi. Elektrik panolarının düzenli kontrolü, makine koruyucularının takılı olması, yüksekte çalışma ekipmanlarının uygunluğu, kimyasal etiketlerinin güncelliği ve çalışanlara düzenli verilen eğitimler gibi temel adımların hayat kurtardığına dikkat çekti.
‘Bana Bir Şey Olmaz’ Mantalitesi ve Risk Alma Davranışı
Ülkemizdeki en büyük tehlikelerden birinin, çalışanlar arasındaki yaygın ‘Bana bir şey olmaz’ anlayışı olduğunu belirten Emin Tükel, alışkanlıkların getirdiği risk alma davranışının iş kazası oranlarını yükselttiğini söyledi. Kişisel koruyucu ekipmanların kullanılmamasının bir cesaret göstergesi değil, istatistiksel olarak bir kumar olduğunu ve bu kumarın kaybedeninin genellikle çalışanın kendisi olduğunu sert bir dille ifade etti. İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulmasının bir formalite değil, sağlıklı bir iş hayatı için zorunlu bir gereklilik olduğunu sözlerine ekledi.
